Niebezpieczne lawiny - poradnik co robić w razie niebezpieczeństwa!
Lawina to ogromna ilość śniegu i lodu, która zsuwa się ze stoku z ogromnym impetem. Nawet małe, często lekceważone lawiny mogą być niebezpieczne. Generalnie w górach mogą wystąpić lawiny wilgotne (to ciężki i mokry śnieg), puszyste (puchowe), pyłowe (śnieg jest sypki i lekki, nie lepi się), płytowe (kiedy od zbocza góry odrywa się warstwa lodu i śniegu i zsuwa się jak płyta, bez kłębienia).
Miejsca występowania lawin to często zbocza, które są dobrze nasłonecznione lub szczyty, których nachylenie przekracza 20 stopni. Zagrożone są również zbocza bardzo wypukłe albo totalnie gładkie. Do zejścia lawiny potrzebny jest czynnik sprawczy, czyli ocieplenie, silny wiatr, hałas czy warstwowe nagromadzenie dużej ilości śniegu.
Zejście lawiny to kwestia minut! Trzeba wtedy działać szybko i z głową – panika nie jest wskazana, ponieważ konieczne jest wykonanie wówczas odpowiednich czynności, od których zależeć będzie życie. Pierwszą rzeczą jaką należy zrobić w sytuacji zagrożenia jest odpięcie nart/deski i plecaka, żeby pozbyć się dodatkowego obciążenia, które może wciągnąć głębiej w śnieg. Nie można także szukać schronienia za drzewami i niedużymi głazami, ponieważ mogą one zgnieść człowieka gdy lawina w nie uderzy. Po zdjęciu wszystkiego trzeba się skulić, zakryć głowę i twarz rękoma – to dodatkowo ochroni te części ciała i spowoduje powstanie tzw. kieszeni powietrznej.
Gdy nadejdzie już fala śniegu należy nabrać powietrze w płuca, a gdy znajdziemy się pod śniegiem należy się poruszać, żeby duża ilość śniegu po zatrzymaniu lawiny nie zablokowała klatki piersiowej, bo nie będziemy mogli oddychać. Jeżeli jednak śniegu jest bardzo dużo i wiemy, że nie damy rady sami się wydostać należy przestać się wiercić i krzyczeć, ponieważ teraz siły i tlen są najważniejsze (gwarantują dłuższe przeżycie pod warstwą śniegu). W czasie schodzenia lawiny należy robić wszystko, żeby być jak najbliżej powierzchni. Począwszy od ruchów pływających, poprzez wystawienie np. kijka jak najwyżej, żeby być widocznym dla akcji poszukiwawczej.
Najważniejsze jest jednak unikanie lawin poprzez sprawdzanie na bieżąco komunikatów dotyczących zagrożenia lawinowego. W Polsce zagrożenie lawinowe mierzy się w pięciostopniowej skali, z których 1 to minimalne ryzyko, a 5 to całkowity zakaz poruszania się po danym terenie. Po zejściu lawiny, jeżeli udało nam się jej uniknąć należy od razu przystąpić do poszukiwań innych członków grupy! Tutaj liczy się każda minuta. Kiedy znajdziemy poszkodowanego to go odkopujemy i wyciągamy ze śniegu delikatnie, żeby nie wywołać dodatkowych obrażeń. W dalszej części układamy poszkodowanego w miejscu, które jest osłonięte od wiatru i ograniczamy jego kontakt ze śniegiem. Dobrze jest wówczas przykryć go czymś, żeby nie wyziębiać organizmu, i jeżeli mamy to podajemy gorący napój. Koniecznie trzeba też wezwać pomoc dzwoniąc na numer GOPR – 0 601 100 300.
Jeżeli znajdziemy się w warunkach, które mogą wskazywać na możliwość zejścia lawiny należy podzielić trasę wędrówki na krótkie etapy, a postoje robić w miejscach, które mogą osłonić nas przed lawiną. Nawet, jeżeli przez to trasa się trochę wydłuży to przynajmniej w jakiejś części zadbamy o bezpieczeństwo.
W przypadku wejścia na strome zbocze powinniśmy poruszać się zgodnie z linią spadku, a kiedy występuje realne zagrożenie każdy powinien pokonywać trudny odcinek osobno (w razie lawiny reszta będzie bezpieczna, szybko zacznie szukać i wezwie pomoc). Ważne jest zapamiętanie gdzie znajdują się osoby, które zasypie lawina, ponieważ to bardzo ułatwi poszukiwania.
W kolejnym artykule napiszę o sprzęcie, który warto mieć ze sobą w górach, podczas freerideowych zabaw czy na skiturowych wycieczkach.
