Jak przetrwać w każdych warunkach ? podstawy survivalu

Sztuka przetrwania to nie dyscyplina sportowa ani forma rekreacji czy turystyki. Survival to wszelkie działania, które mogą pomóc człowiekowi w każdych warunkach, a zwłaszcza w sytuacji zagrożenia. 

Większość osób, która słyszy o sztuce przetrwania wyobraża sobie drogi, specjalistyczny sprzęt i osobę, która przeszła mnóstwo szkoleń, żeby zdobyć wiedzę i umiejętności niezbędne do przystosowania się w każdych warunkach.

Niemal w każdej dziedzinie można stworzyć listę ważnych i mniej ważnych cech lub rzeczy, których posiadanie gwarantuje sukces. Zwykle o takich zestawieniach mówi się ‘piramidy’. Survival również posiada listę najważniejszych do przetrwania elementów. Na samym jej szczycie znajduje się wola przeżycia. To dzięki niej ludzie zdolni są do przekraczania granic swoich możliwości i dokonywania rzeczy na pierwszy rzut oka niemożliwych. W kinematografii znajduje się kilka tytułów, które pokazują jak ludzie walczyli o przetrwanie. Doskonałym przykładem jest film ‘127 godzin’, który dokumentuje zachowanie Arona Ralstona uwięzionego w skałach. Jego determinacja zmusiła go do odcięcia sobie ręki, żeby wydostać się spod przygniatającego głazu. Najważniejsze jest jednak to, że mimo wszystko rozsądnie dysponował swoimi zasobami i nie poddał się bez walki. Innym przykładem jest pilot, który w 2930 roku przez pięć dni i nocy szedł przez Andy po katastrofie samolotu, a jego motywacją była chęć powrotu do żony. Myśl, że zrobiło się wszystko, żeby przeżyć powinna być ostatnią podczas próby przetrwania w ekstremalnych warunkach.



Równie istotną co wola przetrwania jest znajomość podstawowych teorii pozwalających na minimum luksusu, czyli zapewnienie sobie pożywienia, schronienia i ognia. Nie można przy tym poddawać się w dążeniu do realizacji celu. Jeżeli pewne jest to, że można rozpalić ogień bez użycia zapałek czy zapalniczki to trzeba próbować do skutku (oczywiście zawsze w ekwipunku powinien znajdować się jakiś przyrząd ułatwiający rozpalenie ognia, choćby krzesiwo).

Teoria, czyli wiedza na konkretne tematy powinna być zweryfikowana. Warto więc sprawdzić posiadane umiejętności, żeby w sytuacji zagrożenia nie okazało się, że coś robi się po raz pierwszy, co może dodatkowo stresować. Dotyczy to zarówno sposobów na rozpalanie ognisk, jak i zdobywania wody czy budowania szałasu.

Ekwipunek jest istotny, jednakże często zdarzają się przypadki, w których trzeba przeżyć tylko z tym, co ma się w kieszeni lub plecaku. W takich sytuacjach należy wykazać się wolą przetrwania i pomysłowością, żeby wszystkie potrzebne rzeczy zrobić z tego, co znajdzie się pod ręką.

Pomysłowość to także najlepsza walka z bezczynnością, która jest największym zagrożeniem. Niebezpieczne sytuacje mogą paraliżować, ale nie można wówczas zapominać o podstawowych zasadach pomagających przetrwać – walce lub ucieczce. Mobilizacja organizmu w postaci zwiększenia wydzielania hormonów (adrenaliny i insuliny) pozwala na bardziej efektywne działanie przez większą ilość czasu. Żeby móc to w pełni wykorzystać trzeba kierować się zasadą ‘jak się chce, to się da’ i zacząć działać. Z każdą minutą zwlekania możliwości organizmu maleją, a tym samym spada zdolność mobilizacyjna do działania.



Siła woli to coś, co można trenować. Dzięki temu przeciwdziała się panice i lękowi oraz poznaje własne możliwości w sytuacjach zagrożenia. Techniki survivalowe to jedno, ale umiejętne rozporządzenie ekwipunkiem i czasem to inna sprawa. Chaotyczne działania mogą doprowadzić do szybkiego zmęczenia bez widocznych efektów pracy. Doskonałym tego przykładem może być spacer po górach gdy zapada zmrok. Ktoś, kto spanikuje pójdzie na oślep i może zdarzyć się wypadek – albo złamanie nogi albo upadek z urwiska. Osoba doświadczona raczej nie dopuści do takiej sytuacji, ale jeśli już, to z ciężkim sercem zdecyduje się do noclegu po uprzednim znalezieniu schronienia i rozpaleniu ognia. W wysokich górach, po zapadnięciu zmroku nawet latarka nie zagwarantuje bezpiecznego powrotu do schroniska na szlaku.

Nie trzeba być profesjonalistą, żeby rekreacyjnie poznawać tajniki survivalu, ponieważ nawet wtedy można nabyć przyzwyczajenia do trudnych warunków, ciemności i dystansu do zagrożeń. Z czasem przychodzi także umiejętność przewidywania zagrożenia, dzięki czemu można się przed nim zabezpieczyć.

Survival można podzielić na kilka kategorii w zależności od miejsc, w których może być on przydatny. Klasyczne metody przetrwania to takie, które przydadzą się podczas wypraw w lasach czy górach (tak zwany survival leśny i ekologiczny). Łączy się on z przebywaniem na łonie natury, umiejętnością budowy schronienia, zdobywania pożywienia, orientacją w terenie i rozpalaniem ognisk.

Kolejny to survival militarny, który charakteryzuje się działaniami w grupie, zbliżonymi do działań oddziałów wojskowych. Tutaj najważniejsze jest maskowanie, umiejętności obronne i zapewnienie sobie schronienia.

Survival miejski to praktyczne umiejętności, które pozwolą na przetrwanie w obcym mieście bez mapy, znajomości terenu i (często) języka. Często takie wskazówki przydają się podczas sytuacji zdarzających się w codziennym życiu np. w sytuacji kradzieży portfela z dokumentami. Do tego dochodzą elementy samoobrony i ratownictwa.

Ostatnim rodzajem jest reakreacja survivalowa, czyli doskonała zabawa przy wykorzystaniu pojazdów terenowych, technik wysokościowych, paintballa, asg czy innych kontrolowanych 'zabawek'. Dzięki rekreacyjnej zabawie w survival można od dziecka wyrabiać nawyki do radzenia sobie ze stresem czy przetrwania podczas np. nocy w lesie.